Ondanks dat veel mantelzorgers die zorgen voor mensen met dementie voldoening halen uit de zorg voor hun naaste, is het ook vaak zwaar

Door de toename van het aantal mensen met dementie wordt er een steeds groter beroep gedaan op mantelzorgers. Aandacht voor de soms zware situatie van deze mantelzorgers is van groot belang. In Nederland zijn er circa 800.000 mensen die mantelzorg geven aan een naaste met dementie. In ongeveer 70% van de gevallen zijn die mantelzorgers vrouw. Veel mantelzorgers die zorgen voor mensen met dementie denken deze zorg korter dan een jaar vol te kunnen houden. Van de vrouwen die mantelzorg voor iemand met dementie combineren met een baan voelt 13% zich zeer zwaar belast of overbelast, tegenover 8% van de mannen in zo’n situatie. Dit blijkt uit onderzoek van het Nivel in samenwerking met Alzheimer Nederland, AmsterdamUMC en Hogeschool Inholland.

Mantelzorg is de onbetaalde en vrijwillige hulp van naasten aan een persoon die zorg nodig heeft. Het kan daarbij bijvoorbeeld gaan om hulp bij wassen en aankleden of bij huishoudelijke taken. Het kan ook gaan om hulp bij praktische zaken, zoals de financiële administratie of vervoer. Ook kan mantelzorg emotionele steun inhouden.

Zorg voor naaste met dementie door veel mantelzorgers korter dan een jaar nog vol te houden
Ondanks dat veel mantelzorgers die zorgen voor mensen met dementie voldoening halen uit de zorg voor hun naaste, is het ook vaak zwaar. Van de vrouwelijke mantelzorgers denkt 31% de mantelzorg korter dan een jaar nog te kunnen volhouden. Onder mannelijke mantelzorgers is dit 21%. Vrouwen vinden het iets vaker dan mannen moeilijk om de mantelzorg met andere dagelijkse activiteiten te combineren, zoals de zorg voor het eigen gezin of een baan: 16% van de vrouwelijke mantelzorgers tegenover 13% van de mannelijke mantelzorgers van een persoon met dementie vindt die combinatie moeilijk. Van de vrouwen die mantelzorg combineren met betaald werk voelt 13% zich zeer zwaar belast of overbelast, tegenover 8% van de mannen in zo’n situatie.

Het is belangrijk dat zorgprofessionals het gesprek aangaan met mantelzorgers: vindt de mantelzorger de zorg voor de naaste zwaar? En wat maakt het zwaar? Is dat bijvoorbeeld de combinatie van mantelzorg-baan-gezin? We hebben in dit project ook een kennisclip ontwikkeld die praktische tips geeft aan zorgprofessionals om zo’n gesprek aan te gaan.

Meeste mantelzorgers van mensen met dementie zijn vrouw
In totaal zijn er in Nederland ongeveer 800.000 mantelzorgers die zorgen voor mensen met dementie. In de meeste gevallen zijn zij de levenspartner of een volwassen kind van de persoon met dementie. Ruim twee derde van de mantelzorgers van mensen met dementie is een vrouw.

Vrouwen geven meer uren mantelzorg aan een partner met dementie
Vrouwelijke mantelzorgers geven gemiddeld 67 uur per week mantelzorg aan een partner met dementie, tegenover 59 uur per week bij de mannelijke mantelzorgers in zo’n situatie. Mannen zorgen relatief vaak voor een levenspartner met dementie. Dit hangt samen met het feit dat mannen minder kans lopen om dementie te krijgen dan vrouwen.

Over het onderzoek
Voor deze factsheet maakten we gebruik van bestaande onderzoeksliteratuur over mantelzorg en over dementie. Daarnaast zijn de resultaten gebaseerd op vragenlijstgegevens uit 2022 van de Dementiemonitor Mantelzorg. In 2022 vulden ruim 4500 mantelzorgers online of schriftelijk de monitorvragenlijst in. De factsheet is geschreven in het kader van het project ‘Verankering van sekse, gender en andere diversiteit in dementiezorgonderzoek’, gefinancierd door het ZonMw-programma Gender en Gezondheid (dossiernummer 08490062210003).

Bron: Nivel