Kamerdebat langdurige zorg moet gaan over keuzes durven maken voor de toekomst

Op 13 februari stond de langdurige zorg centraal in de Tweede Kamer. De Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) ging hierover in gesprek met staatssecretaris Langdurige Zorg Vicky Maeijer. Tijdens het debat werd duidelijk hoe de verschillende Kamerleden tegenover de kabinetsplannen staan en de toekomst van de ouderenzorg, maar veel vragen richting het kabinet bleven onbeantwoord.

Het debat vond plaats terwijl er op dit moment voorbereidende gesprekken worden gevoerd over het Aanvullende Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA) en het Hoofdlijnenakkoord Ouderenzorg (HLO). Het was dan ook niet verrassend dat veel Kamerleden vragen stelden over de stand van zaken. ActiZ is gesprekspartner bij beide akkoorden. 

Onduidelijkheid over ASWA en HLO
PvdA-Kamerlid Elke Slagt-Tichelman wilde van de staatssecretaris weten wanneer er een overkoepelende visie op de akkoorden komt. Tevens uitte ze haar zorgen over de bezuinigingen die nog steeds voor 2026 op tafel liggen en daarmee de inconsistentie van het kabinetsbeleid: ‘Hoe gaat de minister een consistent beleid voeren als het kabinet 600 miljoen euro wil investeren, maar tegelijkertijd ook weer 600 miljoen bezuinigt? Daarnaast wordt er bezuinigd op innovatie, onderzoek en het stagefonds.' Ze waarschuwde voor de onduidelijkheid die dit veroorzaakt in de sector.

Ook CDA-Kamerlid Harmen Krul stelde kritische vragen: 'Wanneer komt het HLO er en gaat het daarin ook over huisvesting en de arbeidsmarktproblematiek?' VVD-Kamerlid Harry Bevers sloot zich hierbij aan en gaf aan dat hij nog weinig hoort over het HLO. Beide partijen vroegen daarnaast de staatssecretaris om een reflectie op het meewegen van de de sociale context bij de indicatiestelling voor de Wet langdurige zorg (Wlz). Dit sluit aan bij het pleidooi van ActiZ, zoals verwoord in een paper dat voorafgaand aan het debat naar de Kamerleden is gestuurd.

ActiZ: ‘Kamerdebat langdurige zorg moet gaan over keuzes durven maken voor de toekomst'

Staatssecretaris Maeijer begon haar beantwoording met het erkennen dat de ouderenzorg voor twee grote uitdagingen staat: het verminderen van krapte op de arbeidsmarkt en het borgen van zorg voor kwetsbare ouderen. 'Beide doelstellingen wil ik opnemen in het HLO. Ik verwacht in maart een akkoord te kunnen presenteren,' gaf ze aan. Hoe dat eruit moet komen te zien en met welke maatregelen bleef onduidelijk. Verder stond ze open voor het betrekken van sociale factoren bij de Wlz-indicatie en wil ze kijken hoe dit in de gesprekken over het HLO meegenomen kan worden.

Wat betreft de bezuinigingen was de staatssecretaris resoluut: er komt geen verandering. 'Het huidige budget, inclusief de bezuinigingen, is voldoende om zorg te leveren aan kwetsbare ouderen.'

Terugkeer verzorgingshuizen onzeker
Een ander belangrijk thema in het debat was de terugkeer van de verzorgingshuizen. PVV-Kamerlid Folkert Thiadens stelde dat de 600 miljoen euro die het kabinet uittrekt voor ouderenzorg volledig moet worden gebruikt voor de verzorgingshuizen. Coalitiegenoot VVD maakte echter duidelijk dat deze investering breder bedoeld is voor de ouderenzorg en niet specifiek voor verzorgingshuizen. 'Overigens is de VVD geen voorstander van de terugkeer van verzorgingshuizen,' voegde ze eraan toe.

Ook D66-Kamerlid Wieke Paulusma sprak zich nadrukkelijk uit tegen de herintroductie van verzorgingshuizen: 'Over drie jaar bedraagt het arbeidstekort in de zorg 300.000 vacatures. Daarom zeggen het veld en experts: doe dit niet! Investeer in gemeenschappen en het sociale domein.' NSC-Kamerlid Ria de Korte plaatste eveneens vraagtekens bij het nut van verzorgingshuizen: 'Er komen steeds meer geclusterde woningen bij, en daarmee meer plekken voor 24-uurs zorg. Waarom zouden we dan verzorgingshuizen herintroduceren?'

De staatssecretaris erkende de beweging naar geclusterde woonvormen, maar volgens haar is er ook behoefte aan 24-uurszorg in een andere setting. Ze verwees daarbij naar het lopend onderzoek naar de terugkeer van verzorgingshuizen, waarvan de resultaten in september worden verwacht. Het geld voor verzorgingshuizen kan ook anders worden geïnvesteerd in de ouderenzorg, benadrukte ze.

Ook ActiZ staat kritisch tegenover het kabinetsplan voor de terugkeer van de verzorgingshuizen. 

Terechte vraagtekens Raad van State bij terugkeer verzorgingshuizen

Debat gaat op een later moment verder
Tot slot kwam de stand van zaken rond de bouw van ouderenhuisvesting aan bod. Kamerleden wilden meer duidelijkheid over of ouderenhuisvesting onderdeel wordt van de zorgakkoorden en de voortgang van de woonafspraak voor de bouw van 290.000 seniorenwoningen.

Er ontstond irritatie bij Kamerleden toen de staatssecretaris aangaf dat veel van deze vraagstukken onder de verantwoordelijkheid van de ministers van VWS en Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) vallen. Kamerleden namen hier geen genoegen mee en stelden voor om de minister van VWS uit te nodigen. Omdat dat niet direct mogelijk was, is besloten om een deel van het debat op een later moment voort te zetten, zodat de minister alsnog aanwezig kan zijn. Wanneer het debat een vervolg krijgt, is op dit moment nog niet bekend.

Bron: ActiZ