Maandag 3 september is een actie tegen de nijpende situatie in de jeugdzorg gepland

Ruim 2.000 jeugdzorgwerkers zijn van plan op maandag 3 september in actie te komen tegen de nijpende situatie in de jeugdzorg. Tijdens een manifestatie van FNV Zorg & Welzijn in Den Haag, leggen zij politici het vuur aan de schenen. Zij eisen zo snel mogelijk 750 miljoen euro erbij, een fair tarief en minder aanbestedingswaanzin en administratieve bureaucratie.

‘Het aantal aanmeldingen is voor jeugdzorgwerkers ongekend hoog en we krijgen nog elke dag nieuwe aanmeldingen binnen, aldus Maaike van der Aar, bestuurder FNV Zorg & Welzijn. ‘Jeugdzorgwerkers komen zelden voor zichzelf in actie. Liever nog lopen ze zichzelf voorbij om de toestroom van cases aan te kunnen. Maar de grens is bereikt. Dat nu al bijna 10% van alle jeugdzorgwerkers in Nederland zich heeft aangemeld, zegt veel. Het is code rood voor de jeugdzorg. Hoogste tijd dat minister De Jonge de vele signalen eindelijk serieus neemt.’

Aanbestedingswaanzin
Door bezuinigingen op de jeugdzorg door de overheid en de toenemende vraag naar zorg, raken de gemeentelijke geldpotten leeg. Gemeenten proberen dit op te lossen met goedkope aanbestedingen voor te lage tarieven en te weinig tijd per kind. Gevolg: wachtlijsten lopen op en kinderen en ouders krijgen niet de zorg die nodig is. Ook jeugdzorgwerkers lopen hierdoor vast; er is voortdurend de angst om hun werk te verliezen aan een andere organisatie, contracten worden onzeker, de werkdruk is torenhoog en er komt veel extra administratie bij. Elke gemeente heeft weer andere formulieren, codes en regels. Hierdoor zijn jeugdzorgwerkers veel tijd met verantwoording bezig in plaats van met zorg.

Richard Westmaas (40 jaar), jeugdbeschermer in regio Haaglanden en FNV-lid: ‘Wat mij frustreert over aanbestedingen is dat mijn gemeente met slechts twee gesloten jeugdzorginstellingen een contract heeft gesloten. Dat betekent dat bij een uithuisplaatsing een kind niet altijd op de plek terecht komt waarvan ik denk dat dit passend is bij de problematiek. Vervolgens ben ik zeeën van tijd én energie kwijt om gemeenten en organisaties hiervan te overtuigen, wat ook niet altijd lukt. Het resultaat is dat de duur in de gesloten jeugdzorg langer is, wat uiteindelijk meer geld kost. En veel belangrijker; het kind is niet geholpen en raakt het vertrouwen in de jeugdzorg kwijt. Ik voel mij met handen en voeten gebonden. Ik wil graag als professional de zorg kunnen aanvragen waar het kind het meest mee is geholpen, niet waar mijn gemeente een contract heeft.’

Minimaal 750 miljoen euro nodig
FNV Zorg & Welzijn berekent dat minimaal 750 miljoen euro extra nodig is om de jeugdzorg weer gezond te maken. Dit is het terugdraaien van de bezuiniging van 450 miljoen euro bij de invoering van de Jeugdwet, plus 300 miljoen euro extra om de toename van de jeugdzorgvraag aan te kunnen. De 108 miljoen euro die minister de Jonge bereid is te bieden, is hiervoor bij lange na niet voldoende.

Maaike van der Aar: ‘Die 108 miljoen euro is een druppel op de gloeiende plaat. Dat geldt ook voor de eenmalige 200 miljoen euro waar gemeenten een beroep op kunnen doen om tekorten in te lopen. Dit gaat de jeugdzorg niet redden. Nu gebeurt waar FNV en de jeugdzorgleden al tijden voor waarschuwen: door de dienstverlening dichter bij de burger te organiseren via gemeenten, is de vraag naar jeugdzorg gestegen. En dat vraagt juist om een structurele verhoging van het jeugdzorgbudget en zeker geen bezuinigingen.’

Wijkteam heilige graal van gemeentes
Jeugdbeschermer Richard Westmaas: ‘Er is veel te zeggen voor het organiseren van zorg dichtbij het kind via gemeentes, maar nu wordt het gemeentewijkteam vaak als de heilige graal gezien. Ik vind dat er sneller moet worden doorgeschakeld naar specialistische jeugdzorg bij bijvoorbeeld ondertoezichtstellingen. Nu kom ik vaak pas in beeld bij gezinnen met acute zorg en die het hardst schreeuwen om zorg. Dan heb ik het gevoel dat ik achter de feiten aanloop en dat ik mijn vak als professional moeilijk kan uitvoeren. Meer bereiken in gezinnen kan alleen door minder gezinnen per jeugdbeschermer. Dat betekent dat er meer geld moet naar jeugdzorg.’

In de jeugdzorg in Nederland werken 30.000 werknemers. Zij bieden hulp aan kinderen (van nul tot achttien jaar) en hun ouders zodat jeugdigen veilig kunnen opgroeien. Sinds 2015 wordt de jeugdzorg geregeld in de Jeugdwet. Die wet bepaalt dat de gemeenten verantwoordelijk zijn voor alle vormen van jeugdzorg en jeugdhulp.