De overheid moet de integrale benadering ondersteunen vanuit de bekostiging en het sociaal domein verder versterken

De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) pleit voor een integrale benadering van de ouderenzorg. Om deze zorg toegankelijk en betaalbaar te houden, zijn keuzes en actie nodig. Van zorgverleners, zorgverzekeraars, zorgkantoren én de overheid. Samenwerking, afstemming, preventie, kortdurende zorg en advance care planning kunnen zwaardere en duurdere zorg voorkomen of uitstellen. De overheid moet de integrale benadering ondersteunen vanuit de bekostiging en het sociaal domein verder versterken. Dit schrijft de NZa in haar monitor ouderenzorg, deel 2.

Zwaardere zorg uitstellen
In de monitor hebben we het zorggebruik en de zorguitgaven van ouderen in de verschillende zorgsectoren tussen 2015 en 2019 in kaart gebracht. Hieruit blijkt onder meer dat de gemiddelde zorguitgaven stijgen naar mate iemand ouder wordt. De verschillen in zorggebruik zijn groot: zo maken zelfredzame ouderen aanzienlijk minder gebruik van de zorg. De komende jaren zal het aantal 65-plussers én de gemiddelde leeftijd binnen deze groep verder toenemen. Om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden, moeten we ouderen dus zo ondersteunen dat de behoefte aan zwaardere en duurdere zorg zo lang mogelijk wordt uitgesteld of wordt voorkomen. Hierbij is samenwerking en afstemming tussen de verschillende zorgverleners essentieel.

Het is aan de verzekeraars om de gewenste inhoud en organisatie binnen de regio te vertalen naar de inkoop en contractering in de verschillende domeinen. De NZa kijkt hoe ze de integrale benadering vanuit de bekostiging kan ondersteunen. Ook kortdurende zorg en het inzetten van een specialist ouderengeneeskunde kunnen ziekenhuisopnames voorkomen of een opname in een Wlz-instelling vertragen. Het is dan ook belangrijk dat deze zorg een goede plek krijgt binnen de eerstelijn en dat zorgverzekeraars hierop inzetten in de contractering en sturing in de regio. Bij advance care planning kijken oudere, familie en zorgverlener samen naar welke zorg past bij de oudere en diens (gezondheids) situatie. Dit voorkomt niet-passende zorg.

Versterken sociaal domein
Ook een sterk en proactief sociaal domein kan verergering van de zorgvraag vertragen of voorkomen. Bijvoorbeeld door het vroegtijdig oppakken van signalen en het voorkomen van vereenzaming. Het ministerie van VWS moet daarvoor de rol van het sociaal domein nadrukkelijk verder verstevigen en zo inrichten dat dit domein de groei van de ouderen nog beter opvangt. Daarbij is het wenselijk dat gemeente, zorgverzekeraar en zorgkantoor samen bijdragen aan preventie. Het moet dan ook mogelijk zijn om vanuit de Zvw en Wlz te investeren in preventieve maatregelen in het sociaal domein. Bijvoorbeeld om valpartijen (en dus heupfracturen) te voorkomen.