Veel zij-instromers kiezen voor Associate degree

Een van de mogelijkheden voor mensen die al in de zorg werken of een baan in de zorg overwegen, is het volgen van een Associate degree (Ad)

De context van de zorg voor ouderen en chronisch zieken verandert. Meer zorg en ondersteuning vindt thuis plaats, en ook de rol van technologie wordt daarin steeds belangrijker. Dat vraagt om goed opgeleide professionals die op innovatieve manier met complexe vraagstukken kunnen omgaan. Een van de mogelijkheden voor mensen die al in de zorg werken of een baan in de zorg overwegen, is het volgen van een Associate degree (Ad). Voor dit nog relatief nieuwe niveau zijn begin dit jaar vijf landelijke opleidingsprofielen gepubliceerd, waaronder de Ad ‘Zorg en technologie’.

De nieuwe opleidingsprofielen, waaronder die van Sociaal Werk en Zorg en Technologie, zijn in februari 2023 gepubliceerd. De landelijke profielen moeten ervoor zorgen dat studenten die een Associate degree (Ad) volgen overal in Nederland dezelfde kennis en vaardigheden opdoen. En daarmee ook dezelfde perspectieven hebben op de arbeidsmarkt. ActiZ sprak erover met Carine Aalbers en Stan Ockers, die betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling van de opleidingsprofielen. En met alumnus Richard Dehne, die de Ad ‘Zorg en technologie’ afrondde en inmiddels werkt als projectleider bij Savant Zorg.

Maatschappelijke opgave
‘De maatschappelijke opgave in de zorg en welzijn zorgt ervoor dat er een grote behoefte is aan goed opgeleide professionals’, begint Carine Aalbers, docent bij hogeschool Windesheim en bestuurslid bij het landelijk overleg Ad opleidingen in de zorg. ‘De zorgvraag wordt steeds complexer, dus dat vraagt om medewerkers die de uitdagingen kunnen overzien en kunnen adviseren over de juiste oplossingen. Mensen die weten welke vragen ze moeten stellen en wie ze moeten betrekken.’

Tijdens een Associate degree (Ad) staat die overstijgende blik centraal. Maar de opleiding richt zich ook op het ontwikkelen van praktische vaardigheden. ‘Zodat mensen niet alleen op afstand advies geven maar ook echt meedraaien in de praktijk’, vervolgt Aalbers. Een Ad is een tweejarige opleiding op hbo-niveau 5, en kan naast voltijd ook duaal of in deeltijd gevolgd worden. 'Dat maakt dat het Ad vaak wordt gekozen door mensen uit andere werkvelden die de stap naar de zorg overwegen.'

De zorg heeft professionals nodig die de mogelijkheden van technologie goed kennen en ook kunnen adviseren over de juiste toepassing ervan binnen een organisatie.
Stan Ockers \ Opleidingsmanager bij Fontys

Zorg en technologie
De Associatie degree Zorg en technologie richt zich specifiek op de vaardigheden die nodig zijn voor het inzetten van technologie in de zorg. 'De zorg moet verder innoveren', licht Aalbers toe, 'en daarvoor is het belangrijk om professionals in te zetten die zowel opgeleid zijn in de zorg als in de technologische toepassingen'. Stan Ockers, opleidingsmanager bij Fontys, vult aan: ‘We zien dat zorgprocessen door de toenemende inzet van technologie veranderen. Dat vraagt om professionals die de mogelijkheden van technologie goed kennen en ook kunnen adviseren over de juiste toepassing ervan binnen een organisatie.’

Tijdens de opleiding ontwikkelen studenten zich aan de hand van praktijkopdrachten tot professionele adviseurs. ‘Ze draaien mee in de praktijk en voorzien organisaties aan het eind van een project van een concreet advies. Dat maakt het volgen van een Ad dubbel interessant: voor studenten om van te leren, en voor organisaties om van te profiteren', aldus Ockers. 

Nieuwe functie
Richard Dehne, voorheen verpleegkundige, volgde de Ad-opleiding en is inmiddels werkzaam als adviseur Zorg en Technologie bij Savant Zorg. ‘Een leuke, nieuwe functie binnen onze organisatie waarin ik me kan inzetten om de innovatieve kant van de organisatie verder te ontwikkelen’, vertelt Dehne. Door zijn achtergrond heeft hij binnen Savant Zorg al heel wat successen kunnen boeken: ‘In een jaar tijd zijn we van 20 naar 115 medicijndispensers gegaan. Ook bieden we aan zo’n 35 cliënten in de zorg thuis beeldschermzorg, dat moeten er in de toekomst 150 worden.' Dat is niet alleen goed voor de cliënt, maar ook voor de medewerkers van de zorgorganisatie. 'Medewerkers die zijn uitgevallen omdat ze fysiek niet meer geschikt zijn voor het werk, kunnen we middels beeldschermzorg alsnog inzetten voor zorg op afstand’, aldus Dehne. 

Soms betekent innoveren een groot projectplan uitvoeren of uitgebreid onderzoek doen, maar dikwijls gaat het ook gewoon om het direct inzetten van concrete toepassingen in de praktijk. Richard Dehne \ Adviseur Zorg en Technologie Savant Zorg

Toen Dehne zelf de Ad volgde, bracht hij tijdens één van zijn opdrachten advies uit aan een zorgorganisatie over de inzet van tablets bij mensen met dementie. ‘Het was heel tof om te zien dat ons advies ook echt werd overgenomen.’ In zijn huidige functie is Dehne druk met van alles: van meelopen in de praktijk, het onderzoeken van de juiste oplossingen tot het implementeren van nieuwe technologieën. ‘Dat betekent soms een groot projectplan en uitgebreid onderzoek doen, maar dikwijls ook gewoon het direct inzetten van concrete toepassingen in de praktijk.'

Pionieren
Op dit moment werkt Savant Zorg met een systeem dat cliënten op bed elektronisch kan helpen omdraaien, zodat zij niet meer door twee maar door één zorgprofessional geholpen hoeven worden. ‘Een concrete oplossing die zowel de cliënt, als de zorgprofessional ten goede komt’, vertelt Dehne. In de opleiding leerde Dehne ook altijd te kijken naar de driehoek van cliënt, zorgverlener én techniek. In zijn werk is de projectleider niet alleen binnen de zorg, maar ook daarbuiten actief. ‘Ik werk samen met de TU, met ambassadeurs en adviseurs op het gebied van innovatie en met startups of ontwikkelaars. Uiteindelijk is het veel netwerken en pionieren.’

Pionieren, dat past eigenlijk wel bij de Associate degree. ‘De opleiding is immers nog relatief nieuw’, licht docent Aalbers toe. ‘En hoewel we weten dat werkgevers staan te springen om professionals zoals Richard, blijkt het in de praktijk nog weleens lastig. Omdat de opleiding niet opleidt tot één duidelijke rol of functie, roept dat vragen op over de positionering van een professional. In welke afdeling werkt iemand? Hoe wordt hij of zij ingeschaald? Organisaties en HR-afdelingen moeten daar zelf invulling aan geven. Gelukkig komt hier langzaamaan verandering in.’

Positionering
Het landelijke opleidingsprofiel moet in ieder geval bijdragen aan de bekendheid van de Associate degree én de positionering van de professionals die van de opleiding afstuderen. ‘Zodat een Ad’er ook bekender wordt in het werkveld en het daarmee makkelijker wordt om diens rol in een organisatie te bepalen', aldus Aalbers. 

In ieder geval is de Associatie degree een win-win voor zowel zorgorganisaties als professionals. ‘Het werkveld kan profiteren van de brede inzetbaarheid van Ad’ers, die echt leren buiten de bestaande kaders te denken’, vindt Ockers. ‘En mensen die afstuderen als Ad’ers hebben veel verschillende carrièremogelijkheden binnen de zorg of aan de kant van technologie. En natuurlijk kunnen ze er ook voor kiezen om verder te studeren en een bacheloropleiding te volgen, om hun kennis en vaardigheden verder te verdiepen.’

• Organisaties moeten creatief kijken naar hun proces en gebruikmaken van deze nieuwe groep professionals. Zij helpen buiten de bestaande kaders te denken en zo de kwaliteit van zorg te verbeteren. 
• Professionals moeten zichzelf blijven ontwikkelen. Het verruimen van je blikveld brengt nieuwe oplossingen voor dagelijkse vraagstukken. Werkgevers moeten hier ook ruimte voor geven.
• Je hoeft niet technisch te zijn om van meerwaarde te kunnen zijn voor je cliënten, je collega’s of de organisatie, als het gaat om de inzet van nieuwe technologie. De techniek is al voor je ontwikkeld!

Bron: ActiZ

Tags bij dit artikel:

• opleiding
• ActiZ
• technologie
• zorgorganisaties
• Associate degree
• carrièremogelijkheden
• hbo-niveau 5