Één van de oplossingen voor schaars personeel kan het Papa- en mamacontract zijn

In Living Labs experimenteren leden van ActiZ met mogelijke oplossingen

Eerst je kinderen naar school brengen en dan beginnen aan je dienst. Het is één van de mogelijke oplossingen voor de uitdagingen in de zorg thuis. Zorgorganisatie De Wever experimenteert met het zogeheten Papa- en mamacontract. ‘We proberen diensten zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de behoefte van medewerkers.’

De uitdagingen in de zorg thuis zijn groot: door de vergrijzing stijgt de vraag naar zorg, ouderen blijven vaker langer thuis wonen en de zorgvraag wordt steeds complexer. Maar het personeel dat deze zorg kan leveren wordt steeds schaarser. In Living Labs experimenteren leden van ActiZ met mogelijke oplossingen.  Team Reeshof van de Wever is één van die Living Labs. In april startte dit wijkteam met het Papa- en Mamacontract: een dienst van negen tot één.

Gewoon doen
Damas Weideveld werkt als wijkverpleegkundige bij de Wever en kwam binnen met ambitieuze plannen om de zorg anders te organiseren. Als aanjager van het Living Lab is Weideveld ook betrokken bij de intrede van het Papa- en Mamacontract. ‘Er zijn heel veel mensen met schoolgaande kinderen die heel graag willen werken. Maar het werk in de zorg thuis sluit daar vaak niet goed bij aan: zorgmedewerkers moeten vaak vroeg beginnen en zijn ook vroeg weer klaar’, vertelt Weideveld.

In een brainstormsessie met Coloriet, hoorde Weideveld over de inzet van flexibele contracten zoals het Papa- en mamacontract. Bij de zorgorganisatie leidde het tot directe toename in personeel. ‘Ouders met schoolgaande kinderen kunnen eerst hun kind naar school brengen, dan komen werken en voordat de school uit is, zijn ze weer klaar. Dat voorbeeld hebben we overgenomen. En in het kader van ‘gewoon doen’, is het geïntroduceerd binnen ons team.’

Zorgorganisaties moeten door de personeelsschaarste echt anders kijken naar de arbeidsmarkt en anticiperen op de toekomst. Damas Weideveld\Wijkverpleegkundige de Wever

Toekomstbestendig
Er was gelijk interesse, onder andere van verzorgende Amy Raaijmakers. ‘Ik ben alleenstaande ouder en snapte niet hoe andere ouders het werken combineerde met hun naar schoolgaande kinderen.’ Het Papa- en mamacontract bood voor haar een oplossing. ‘Het is heel fijn om doordeweeks een dienst te kunnen werken, zonder na te hoeven denken over bijvoorbeeld het regelen oppas.’

Het contract is volgens wijkverpleegkundige Weideveld één van de manieren om te werken aan de toekomstbestendigheid van de zorg. ‘Er is zo’n groot tekort aan personeel. Als je in de thuiszorg wilt werken kom je overal vacatures tegen. Zorgorganisaties moeten door deze schaarste dus ook echt anders kijken naar de arbeidsmarkt en anticiperen op de toekomst. Waar liggen de behoeftes van medewerkers en hoe kunnen we daar het beste op aansluiten?’

Anders organiseren
Het Papa- en mamacontract biedt ook uitdagingen. Om invulling te geven aan de dienst wordt één van de zes routes van het wijkteam ingepland tussen negen en één uur. Dat betekent dat er minder zorg kan worden aangenomen in de vroege ochtend. ‘Mensen met een medisch noodzakelijke zorgvraag, die zelf niet uit bed kunnen komen of op tijd medicatie moeten krijgen, moeten vroeg worden geholpen . Maar het is aan ons om te kijken welke zorg wel goed tussen elf en één kan worden geleverd .’

Daarover gaat het wijkteam ook in gesprek met hun cliënten. Zij verwachten vaak nog dat de zorg thuis ’s altijd ochtends geleverd wordt. ‘Daarom is het belangrijk om cliënten goed uit te leggen dat ze bepaalde zorg niet meer ’s ochtends, maar later op de ochtend of ’s middags krijgen. Dat betekent dat je de tijd neemt om uit te leggen waarom en op welke manier de zorg verandert. Die bewustwording begint bij ons team, maar dragen we uit naar onze cliënten.’ Voor Raaijmakers is het eigenlijk heel simpel. ‘Onze cliënten snappen het heel goed’, stelt de verzorgende.

Ik zou iedere zorgorganisatie adviseren om tenminste één route te creëren waarbij cliënten in de wijk tussen negen en één zorg krijgen. Damas Weideveld\Wijkverpleegkundige de Wever

Randvoorwaarde
Een andere uitdaging is het vullen van de dienst. ‘Als je mensen een Papa- en mamacontract wil aanbieden, moet je wel weten dat er voldoende cliënten zijn om de dienst tussen negen en één te vullen. Een korte dienst betekent dat een medewerker vaker moet terugkomen om aan zijn uren te komen, dat is niet gewenst. Het structureel kunnen aanbieden van de dienst is daarom één van de voorwaarden waar je aan moet voldoen, voordat je ermee kunt beginnen’, aldus Weideveld.

‘Maar ik zou iedere zorgorganisatie adviseren om tenminste één zo’n route te creëren. Begin er mee, kijk of je zo’n dienst kun realiseren en of je dat ook structureel kunt doen. Als dat lukt, dan kun je daarop gaan werven. En ik durf bijna te garanderen dat daar veel animo voor is.’ Raaijmakers beaamt dat: ‘Ik heb veel vriendinnen in vergelijkbare situaties die jaloers op mij zijn.’

Tips van Amy en Damas voor andere vernieuwers:

• Experimenteer met flexibele contracten zoals het Papa- en mamacontract. Inventariseer de behoefte bij huidige en nieuwe medewerkers en kijk hoe je diensten daar zo optimaal mogelijk op kan laten aansluiten.
• Ga het gesprek aan met cliënten over hun verwachtingen. Neem de tijd om uit te leggen wat er verandert en waarom.
• Vergroot het bewustzijn van medewerkers, cliënten en naasten dat die zorg verder zal veranderen. De toekomst van de ouderenzorg is iets wat niet alleen de zorg aangaat, maar de hele samenleving.

Tags bij dit artikel:

• thuiszorg
• cliënten
• wijkverpleging
• flexibele
• ActiZ
• arbeidsmarkt
• zorgorganisaties
• uitdaging
• contracten