De groeiende wachtlijst voor verpleeghuiszorg verbergt veel onzichtbaar leed

Door de ouder wordende samenleving neemt de vraag naar ouderenzorgzorg toe. En dat is goed te merken aan de oplopende wachtlijst voor het verpleeghuis. ActiZ branchevereniging van zorgorganisaties, benadrukt al langer dat de rek eruit is bij de zorg voor ouderen. ActiZ-voorzitter Anneke Westerlaken: ‘De groeiende wachtlijst voor verpleeghuiszorg verbergt veel onzichtbaar leed en laat zien dat we als samenleving onvoldoende zijn voorbereid op de nieuwe realiteit.’

Actualiteitenprogramma Nieuwsuur laat zien dat het aantal mensen dat actief wacht op een verpleeghuisplek hard is gegroeid. ‘Nederland heeft te maken met een ouder wordende samenleving, en de gevolgen daarvan landen in de ouderenzorg’, zo geeft ActiZ-voorzitter Anneke Westerlaken aan. ‘De groeiende vraag naar zorg is praktisch niet bij te benen. Niet of nauwelijks in de thuiszorg en al helemaal niet in het verpleeghuis, terwijl in de beleving van mensen dat nog wel als de uitweg wordt gezien.’

Wachtlijst
In Nederland wonen ruim 120.000 mensen in een verpleeghuis. Ze krijgen daar 24 uur per dag, 7 dagen per week zorg en ondersteuning. Op 1 oktober van dit jaar wachtten er 21.795 mensen op een plek in een verpleeghuis. Daarnaast wachten er nog eens 10.820 mensen uit voorzorg.

De wachtlijst voor het verpleeghuis kent geen garantie. Bij plaatsing in een verpleeghuis wegen zorgprofessionals andere factoren mee dan alleen iemands indicatie. Zo wordt ook gekeken hoe urgents iemands situatie is. Zoals de aanwezigheid van een netwerk om iemand heen en de geschiktheid van iemands woning om thuis intensievere zorg te krijgen. 

Hoe staat het met de wachtlijsten voor verpleeghuizen

Politiek moet realiteit onder ogen zien
Vergrijzing is niet iets van over tien jaar of morgen: nu al ervaren zorgprofessionals dagelijks het verschil tussen beleid en praktijk. Ook met alle plannen die nu door het kabinet worden gemaakt, zullen de gevolgen van de vergrijzende samenleving voor ons allemaal merkbaar worden. Volgens ActiZ moeten de verwachtingen over de zorg worden bijgesteld. ‘Het wordt anders: waar mogelijk thuis en met meer inzet van hulpmiddelen, technologie en iemands netwerk.’

‘We vragen de politiek om de realiteit onder ogen te zien en moeilijke besluiten zoals de toegang voor verpleeghuiszorg niet uit te weg te gaan’. Westerlaken: ‘Verandering voor de zorg voor ouderen is nodig om verpleeghuiszorg zoveel als mogelijk te voorkomen en daarmee beschikbaar te houden voor de mensen die deze zorg het meest nodig hebben.’ 

De groeiende vraag naar zorg is praktisch niet bij te benen. Anneke Westerlaken \ voorzitter ActiZ

Het leven is niet voorspelbaar
ActiZ kaart niet alleen de kloof tussen de vraag naar en het aanbod van zorg al langer aan, maar helpt mensen ook om zich voor te bereiden. Met ‘Praat vandaag over morgen’ bieden we mensen mogelijkheden om tijdig het gesprek te voeren over oud worden en je daarop voor te bereiden. ‘Het is moeilijk te voorspellen hoe het leven loopt’, zegt Westerlaken, ‘maar je weet wel dat het vaak anders loopt dan gepland. Het is daarom verstandig voorbereid te zijn op de rafelige randen van de laatste levensfase wanneer je wellicht minder mobiel of helder van geest wordt. Wat is dan belangrijk, wie is daarbij belangrijk en wat kan je nu al doen om daarop te anticiperen?’   

Het werken in de zorg wordt anders
De zorg die zorgprofessionals gewend zijn om te bieden zal meer en meer op een andere manier gaan: uitgaand van wat iemand zelf kan, met ondersteunende hulpmiddelen of techniek en veel meer samen met iemands netwerk. Om samen met zorgprofessionals deze verandering te maken, organiseert ActiZ met de vakbonden en Zorgthuisnl onder meer een theatervoorstelling, een bewustwordingscampagne, wordt kennis en inspiratie gedeeld en zijn we in gesprek met opleidingen.

Ook is het cruciaal dat overheden, financiers en andere betrokken partijen de administratieve lasten voor zorgprofessionals flink verminderen. En is het belangrijk dat financiers van zorg investeren in meer loonruimte voor verpleegkundigen en verzorgenden, benadrukt de ActiZ-voorzitter. ‘Het kan niet zo zijn dat die financieel op achterstand blijven staan.’